عبارت SPF که روی تمام کرم‌های ضدآفتاب دیده می‌شود، یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها در مراقبت از پوست است. این عدد مشخص می‌کند که ضدآفتاب تا چه اندازه می‌تواند از پوست در برابر نور خورشید محافظت کند. انتخاب SPF مناسب نقش زیادی در جلوگیری از آفتاب‌سوختگی، لک و پیری زودرس دارد. در ادامه با بهترین SPF برای کرم ضد آفتاب و تفاوت آن در انواع پوست‌ها از جمله پوست چرب، خشک و حساس آشنا می‌شویم.
اهمیت انتخاب SPF مناسب
عدد SPF میزان محافظت پوست در برابر اشعه UVB را نشان می‌دهد. اشعه UVB عامل اصلی آفتاب‌سوختگی است. اگر پوست در برابر این اشعه‌ها محافظت نشود، به مرور دچار آسیب، تیرگی و حتی در مواردی مشکلات جدی‌تر می‌شود. هرچه عدد بیشتر باشد، مدت‌زمان محافظت نیز بالاتر است. اما نکته مهم این است که استفاده صحیح از ضدآفتاب یعنی مقدار کافی و تمدید مرتب بسیار مهم‌تر از انتخاب عدد بسیار بالا است.
بهترین SPF برای ضدآفتاب
عدد SPF مناسب برای هر فرد بستگی به شرایط زندگی، محیط، نوع پوست و مدت زمان قرار گرفتن در آفتاب دارد . برای استفاده روزانه و معمولی در فضای بسته یا نیمه‌سایه، ۳۰ SPF کفایت می‌کند. برای روزهایی که در فضای باز و زیر نور مستقیم آفتاب هستید، ۵۰ SPF انتخاب بهتری است. در مناطق بسیار گرم یا مرطوب، یا برای پوست‌های روشن و حساس، ضدآفتاب با ۵۰ SPF یا بالاتر پیشنهاد می‌شود.
عامل مهم دیگر نحوه‌ی توزیع و جذب یکنواخت ضدآفتاب روی پوست است. حتی بهترین فرمول با SPF بالا اگر به‌درستی پخش نشود یا لایه‌ی کافی نداشته باشد، نمی‌تواند محافظت وعده‌داده‌شده را ارائه دهد. پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که در استفاده‌ی روزمره، اکثر افراد تنها حدود ۲۵ تا ۵۰ درصد از مقدار توصیه‌شده ضدآفتاب را مصرف می‌کنند، که عملاً SPF واقعی روی پوست را تا نصف یا حتی کمتر کاهش می‌دهد.
همچنین، باید به نسبت محافظت UVA به UVB توجه کرد. در بسیاری از ضدآفتاب‌ها تمرکز صرفاً بر افزایش SPF (فقط در برابر UVB مقاومت ایجاد می‌کند. ) ، است در حالی که UVA عامل اصلی تخریب کلاژن و پیری نوری پوست است. بنابراین ضدآفتاب ایده‌آل باید نسبت بالایی از محافظت UVA نیز داشته باشد که معمولاً با برچسب‌هایی مانند PA+++ یا Broad Spectrum مشخص می‌شود.
در نهایت، ارزش واقعی یک ضدآفتاب جدا از عدد SPF آن، به تعادل بین فیلترهای مؤثر، پایداری فرمول، میزان استفاده، و استمرار مصرف روزانه است.
SPF مناسب پوست چرب
پوست چرب معمولاً با مشکل براق شدن، ایجاد حس چسبندگی یا جوش بعد از استفاده از ضدآفتاب مواجه است. بنابراین انتخاب محصولی با فرمولاسیون سبک و فاقد چربی اهمیت زیادی دارد.
ویژگی‌های ضدآفتاب مناسب پوست چرب:
- فاقد چربی (Oil-Free)
- غیر کومدوژنیک (Non-Comedogenic)
- دارای بافت سبک و زودجذب
- مات‌کننده و کنترل‌کننده چربی پوست
در مورد عدد SPF، برای پوست چرب معمولاً ۳۰ SPF تا ۵۰ SPF مناسب است. در روزهای معمولی ۳۰ SPF کافی است، اما در روزهای گرم یا هنگام فعالیت در فضای باز، ۵۰ SPF انتخاب مطمئن‌تری محسوب می‌شود.
SPF مناسب پوست خشک
افرادی که پوست خشک دارند باید ضدآفتابی انتخاب کنند که علاوه بر محافظت، خاصیت مرطوب‌کنندگی داشته باشد. پوست خشک در برابر نور خورشید سریع‌تر دچار خشکی و پوسته‌پوسته شدن، می‌شود، بنابراین بهتر است از محصولاتی استفاده شود که پایه کرمی و نرم دارند.
ویژگی‌های ضدآفتاب مناسب پوست خشک:
- حاوی مواد آبرسان مثل هیالورونیک اسید یا گلیسیرین
- دارای بافت کرمی و نرم
- فاقد الکل و ترکیبات خشک‌کننده پوست
- ایجاد حس لطافت و نرمی بعد از استفاده
برای پوست خشک، ۳۰ SPF یا ۵۰ هر دو مناسب هستند؛ اگر در معرض نور زیاد هستید، ۵۰ SPF انتخاب بهتری است. نکته مهم این است که رطوبت پوست حفظ شود تا ضدآفتاب به‌خوبی روی پوست بنشیند و ماندگار بماند.
SPF مناسب پوست حساس، مادران باردار و کودکان
پوست حساس نیاز به مراقبت بیشتری دارد، زیرا ممکن است در برابر ترکیبات شیمیایی برخی ضدآفتاب‌ها دچار قرمزی یا التهاب شود. برای این نوع پوست، استفاده از ضدآفتاب‌های مینرال (فیزیکی) بهترین گزینه است.
ویژگی‌های ضدآفتاب مناسب پوست حساس:
- حاوی فیلترهای معدنی مانند زینک اکساید یا تیتانیوم دی‌اکساید
- بدون عطر، رنگ و مواد نگهدارنده قوی
- دارای بافت سبک و ملایم
- هیپوآلرژنیک (Hypoallergenic)
برای پوست‌های حساس معمولاً SPF ۵۰ توصیه می‌شود تا حداکثر محافظت ایجاد شود. این نوع ضدآفتاب‌ها کمتر باعث تحریک پوست می‌شوند و می‌توانند به راحتی در طول روز تمدید شوند.
تفاوت اس پی اف ۳۰ و اس پی اف ۵۰
عدد SPF نشان‌دهنده میزان محافظت در برابر اشعه‌های UVB است. ۳۰ SPF یعنی پوست شما حدود ۳۰ برابر دیرتر از حالت بدون ضدآفتاب دچار آفتاب‌سوختگی می‌شود. ۵۰ SPF یعنی محافظتی حدود ۵۰ برابر بیشتر نسبت به حالت عادی دارد. اما این تفاوت عددی به معنای تفاوت چشمگیر در عملکرد نیست. ۳۰ SPF حدود ۹۷٪ و ۵۰ SPF حدود ۹۸٪ از اشعه‌ها را فیلتر می‌کنند. نکته مهم این است که حتی SPF بالا هم باید هر دو ساعت یک بار تمدید شود، به‌ویژه در زمان تعریق، شنا یا تماس با آب.
جمع‌بندی
انتخاب بهترین SPF برای ضدآفتاب به نوع پوست و شرایط محیطی بستگی دارد. برای پوست چرب: ضدآفتاب‌های سبک و فاقد چربی با ۳۰ SPF تا ۵۰ بهترین گزینه‌اند. برای پوست خشک: ضدآفتاب‌های مرطوب‌کننده با بافت کرمی و ۳۰ SPF یا ۵۰ پیشنهاد می‌شود. برای پوست حساس: ضدآفتاب‌های مینرال با ۵۰ SPF که فاقد عطر و مواد تحریک‌کننده‌اند ایده‌آل هستند. برای صورت: ضدآفتاب با ۳۰ SPF برای استفاده روزمره و ۵۰ SPF برای شرایط آفتابی‌تر مناسب است.
به یاد داشته باشید که هیچ ضدآفتابی محافظت ۱۰۰ درصدی ایجاد نمی‌کند. آنچه بیشترین اهمیت را دارد، استفاده‌ی منظم و تجدید مرتب است. با انتخاب SPF مناسب و مصرف درست ضدآفتاب، می‌توانید از پوست خود در برابر اشعه‌های مضر محافظت کرده و ظاهر سالم، روشن و جوانی برای پوستتان حفظ کنید.